De informatieverwerking van Mirthe is anders: geluid, licht, aanrakingen en dergelijke komen ongefilterd en dus ‘hard’ bij haar binnen. Daarentegen kan ze bovengemiddeld goed details onthouden. Dit komt door een arbeidsbijzonderheid in het autisme spectrum. Haar voormalig leidinggevende Janneke Boer is super inclusief en een voorbeeld voor andere leidinggevenden, aldus Mirthe. Janneke heeft ondertussen het ministerie van SZW verruild voor het UWV. Maar niet voordat ze een ‘ode’ ontving van Mirthe, die graag hun gezamenlijke ervaringen en tips met de wereld deelt, om zo anderen te helpen en inclusiviteit te bevorderen.

Mirthe: ‘In vorige banen ervoer ik onbegrip voor mijn arbeidsbijzonderheid in verschillende soorten en maten. Dat veranderde echter toen ik aan de slag ging bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat had alles te maken met mijn leidinggevende Janneke. Zij liet de loopbrug naar het felbegeerde ‘fort’ werk neer met de woorden “fijn dat je duidelijk zegt wat je nodig hebt, dan kan ik rekening met je houden”. Dit was een ongelofelijk fijn begin van de samenwerking; ik mocht gewoon mezelf zijn!’

Doorzetten
‘Door Janneke haar zakelijke no-nonsense houding kwamen er snel een aantal hele plezierige aanpassingen voor mij. Sommigen gingen gemakkelijk en waren de volgende dag al in orde, zoals een soft-touch toetsenbord voor mij én voor mijn wisselende kamergenoten. Daardoor had ik geen last meer van het harde getik. Andere aanpassingen vroegen iets meer doorzettingsvermogen omdat het over meerdere lagen ging of omdat we van externe partijen afhankelijk waren. Soms vroeg ik zelf om iets; het afplakken van de glazen wand van mijn preferente werkplek bijvoorbeeld zodat ik minder afgeleid werd door bewegingen.’

Samen sterker
Soms regelde Janneke proactief een aanpassing waardoor ik fijner kon werken. Zo regelde zij bijvoorbeeld tl-buizen met zachter licht toen ze merkte dat ik het huidige licht te fel vond en het daarom altijd uit had staan. Ook regelde ze voor mij en een andere collega (met een fysieke bijzonderheid) een gesprek met de afdeling die over de fysieke en digitale werkomgeving gaat om verbeterpunten door te nemen. Bijvoorbeeld de irritante hoge piepjes uit je kluisslot weghalen. Helaas viel er bij de facilitaire dienst weinig verbetering te boeken op dit gebied omdat dingen ‘”binnen de norm” zijn of omdat er “geen andere meldingen” geweest zijn. Meld het dus als iets je opvalt of als je ergens last van hebt. Voor één iemand worden dingen niet aangepast, maar samen sta je sterker.’

Inclusieve basishouding
‘De persoonlijke klik die Janneke en ik hebben vergemakkelijkte onze samenwerking. Maar haar inclusieve basishouding maakte dat ik haar kon vertrouwen en durfde aan te geven wat ik nodig heb. En daar begint het allemaal mee: transparantie en jezelf mogen zijn! Er zijn tal van zaken afgesproken die mij helpen zoveel mogelijk prikkels te vermijden. Een medewerker met een arbeidsbijzonderheid vraagt aan de voorkant soms extra werk, maar betaalt zich qua diversiteit binnen het team, creatief denken, inzet enzovoort dubbel en dwars uit. Ik gun iedereen – met of zonder arbeidsbijzonderheid – een leidinggevende zoals Janneke. Op onze afdeling wordt beleid gemaakt voor burgers die (tijdelijk) ziek of arbeidsongeschikt zijn. Hier is het extra belangrijk dat er regelmatig een ervaringsdeskundige meepraat. Ik zeg: win-win!’

Mijn ervaringen/tips die ook voor anderen helpend kunnen zijn:
Ik mag met de auto naar het werk komen om de prikkels van het OV te vermijden. Ook mag ik buiten de spits om reizen. Ik had hiervoor toestemming nodig van de bedrijfsarts.
Een voor mij gereserveerde preferente werkplek met diverse aanpassingen (licht, toetsenbord, afplakking, info over autisme, afspraken over gebruik van de kamer met de wisselende kamergenoten).
Janneke heeft het secretariaat instructies gegeven dat ik gebaat ben bij duidelijkheid. Ook ik geef duidelijkheid aan (nieuwe) collega’s over mijn ‘gebruiksaanwijzing’. Dat helpt in de samenwerking.
Janneke hielp mij tijdens vergaderingen ‘duidelijk praten’ onder de aandacht te brengen. Door de andere informatieverwerking raak ik eerder afgeleid door allerlei ruis. Het helpt mij als de spreker rustig, duidelijk en goed gearticuleerd praat. Omdat dat meestal niet zo is, liplees ik vaak. Dus dan is het handig als je geen pen/koffieroerstaaf/mok/papier etc. voor je mond houdt tijdens het spreken.
Janneke heeft bij de hele directie onder de aandacht gebracht dat de piepjes in webex eraf kunnen en heeft er daarna op aangedrongen dat iedereen de mogelijkheid om de piepjes uit te zetten, zou gaan gebruiken. Het is heel plezierig om niet alleen op de barricade te staan om tot dat soort gedragsveranderingen uit te nodigen.
Janneke sparde indien nodig met mij over sociale situaties. Bedoelde diegene het zo of speelt er misschien iets anders?
– Ik houd niet van verrassingen. Daarom was de afspraak bij indiensttreding dat ik bij verrassingsactiviteiten (directie-uitjes bijvoorbeeld) op de hoogte word gebracht. Dat is erg fijn. Zo kan ik me beter voorbereiden en op die manier heb ik meer plezier van de activiteit. Ik ben ook regelmatig bij de organisatie betrokken geweest en zo had ik invloed op hoeveel prikkels de dag zou bevatten. Dat was een fijne oplossing!
– Janneke heeft mij bij mijn indiensttreding aan een mentor van mijn afdeling gekoppeld die ook prikkelverwerking en energetische uitdagingen kent. Hij heeft me bijvoorbeeld geleerd over contra-intuïtief werken. Soms zit je zo vol adrenaline, dat je denkt: ‘ik pak nog even door met werk of ik ga na mijn werk nog even de tuin snoeien’. Maar dan juist even je rust pakken, betekent dat er later minder lang hersteltijd nodig is. De mentor heeft ook goodwill en begrip bij mijn collega’s gecreëerd over mijn bijzonderheid.
– Janneke sloot ieder kwartaal aan bij een overleg met mijn jobcoach zodat ze op de hoogte bleef van zaken. Bijvoorbeeld om te monitoren of het afbouwen van de gesprekken met mijn jobcoach goed lukt. Maar ook of mijn taken nog passen binnen de uren.
– Hoe het met de ‘privé Mirthe’ gaat, beïnvloedt ook hoe ik functioneer op het werk. In onze PO’s werd daar ruimte voor gemaakt. In mijn hoofd kan als er iets vervelends is gebeurd, dit van een zuchtje wind in een orkaan veranderen. Daarom hadden we voor die situaties die meteen aandacht behoeven, een codewoord afgesproken. Gelukkig is dit codewoord tot nu toe nooit nodig geweest.’

Lees hier over de Onbeperkte Denkers Erkenning (ODE) die Janneke Boer ontving.

Tekst: Mirthe Luteijn